Zobacz nowe serwisy Kulturalnej Polski! Adam MickiewiczDziadyPan TadeuszKonrad Wallenrod
Streszczenia, opracowania lektur

„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza jako sąd nad Polską i sen o Polsce.

Powiększ
Pan Tadeusz - strona tytułowa

Treść:

więcej na stronie: Pan Tadeusz

„Pan Tadeusz” powstawał w Paryżu w latach 1832 – 1834. Utwór ten początkowo miał być znacznie krótszy. Dwanaście ksiąg zostało ostatecznie ukończonych i wydanych w 1834r. Krytyka literacka i czytelnicy przyjęli książkę chłodno, z dużą nieufnością. Tryumf wielkiej epopei miał nastąpić dopiero po latach. Okres powstawania „Pana Tadeusza” to czas gwałtownych sporów, które dzieliły polską emigrację polistopadową. Utwór stał się więc dla Mickiewicza ucieczką od paryskiej rzeczywistości, próbą powrotu do lat dziecinnych, na ojczystą Litwę. Miał przyświecać wznowieniu dawnych tradycji patriotycznych, rozbudzić dawne nadzieje związane z kampanią napoleońską.

Czas akcji „Pana Tadeusza” obejmuje okres od lata 1811r. (kilka dni) do wiosny 1812r. (jeden dzień). Retrospekcje sięgają ostatniego ćwierćwiecza XVIII w. Tło historyczne stanowi kampania napoleońska (1812r.), a przede wszystkim udział w niej wojsk polskich. „Koncert nad koncertami” Jankiela zawiera przegląd wydarzeń historycznych mających największy wpływ na sytuację ukazaną w „Panu Tadeuszu”: uchwalenie Konstytucji 3 maja [1791r.], konfederacja targowicka [1792r.], powstanie kościuszkowskie [1794r.], powołanie Legionów Polskich we Włoszech [1797r.] oraz pochód Wielkiej Armii Napoleona na Rosję [1812r.].

Najpopularniejszy utwór Adama Mickiewicza urósł do rangi epopei narodowej. Podobnie jak wielkie eposy homeryckie, daje szeroki i wierny obraz życia społeczeństwa w przełomowym dla niego okresie – w tym przypadku jest to oczekiwanie na wkroczenie wojsk Napoleona i związane z tym nadzieje.
Mickiewicz, w swym poemacie podjął się oceny polskiego społeczeństwa w dobie napoleońskiej. W „Panu Tadeuszu” dominującą cechą szlachty jest patriotyzm i przywiązanie do tradycji. Bohaterów eposu wieszcz oskarżył jednak o dumę, pychę (Stolnik, Jacek Soplica) i wynikające z nich warcholstwo, skłonność do anarchii (brak autorytetu władzy, rozpędzanie sejmików), lekceważenia praw i obowiązków obywatela (bezkarność Jacka Soplicy po zabiciu Stolnika), a także o stawianie dobra osobistego powyżej dobra ogółu – ojczyzny. Jednak pomimo rozwarstwienia (bogaty Podkomorzy, średnio zamożni Soplicowie oraz zubożały rezydent Wojski; Gerwazy, Protazy oraz służba z rodowodem szlacheckim i szlachta zaściankowa z Maciejem Dobrzyńskim na czele), pomimo skłonności do swarów i kłótni (spór Asesora z Rejentem, i przytoczona historia Domeyki i Doweyki, gdzie żadna z upartych stron nie chce ustąpić) postacie Mickiewicza są patriotami, dla których ogromną rolę w życiu pełnią tradycje. Szlachta z utworu jest niesłychanie przywiązana do swych herbów, narodowych strojów i tradycji rodzinnych, skąd wzięła się zaciekła nienawiść do Moskali przenoszona z pokolenia na pokolenie. Pozytywne, kultywowane przez szlachtę przyzwyczajenie to staropolska gościnność znana do dziś na całym świecie. Uczty odgrywały w opisywanym okresie bardzo ważną rolę, co dostrzegamy, czytając, że każdy podczas uczty zajmuje wyznaczone „z wieku i urzędu” miejsce, wszyscy są dla siebie bardzo grzeczni i uprzejmi. Zgodnie z dawnymi obyczajami odbywają się polowania, grzybobrania, spotkania towarzyskie i coś na kształt dawnych sejmików szlacheckich. Jednak szlacheckie tradycje nie zawsze były chwalebne. Główne wady szlachty „pielęgnowane” od pokoleń to pieniactwo, skłonność do procesów, swar i burd, upór oraz tradycyjne pojmowanie honoru szlacheckiego.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 


Drukuj  Wersja do druku     Wylij  Wyślij znajomemu


Komentarze
artykuł / utwór: „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza jako sąd nad Polską i sen o Polsce.




Dodaj komentarz


Imię:
E-mail:
Tytuł:
Komentarz:
 






Menu:

Cytaty, sentencje

Linki:
Adam Asnyk
Juliusz Słowacki
Studia Lublin
Pan Tadeusz
Dżuma



   





.:: top ::.
Copyright mickiewicz.kulturalna.com
Wydawca: Olsztyńskie Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - Kulturalna Polska
współpracaautorzykontakt